KRİZ ANALİZİ-YÖNETİMİ KAVRAMLAR-TERİMLER SÖZLÜĞÜ

 Yansıma Krizi

Kriz yaratan olayın etkisine göre yansıma yaratan kriz türü....

Yargı - Tahkim

Kriz yaratan olayın taraflar arasında müzakerelerle çözülemediği durumlarda tarafların mutabakatla uluslararası yargı süreçlerini başlatmaları durumu. BM'nin barışçıl çözüm yöntemleri arasında gördüğü bu yöntemlere göre taraflar uyuşmazlıklarını Uluslararası Adalet Divanı'na, Tahkim Mahkemesi'ne, Hakem'e götürerek çözebilirler.

Bu konuda bkz.; 

 Yaşamsal [değer ve/ya çıkarlara yönelik tehdit]:

Krize neden olayın savunmacı tarafın yaşamsal değer ve/ya çıkarlarına yönelik bir tehdit oluşturması; saldırgan tarafın başlattığı olayın savunmacı tarafta temel yaşamsal değer ve önceliklere yönelik bir tehdit, saldırı olarak algılanması durumu....

 Yeni Rejim İlanı

Uyuşmazlık, çatışmanın tarafı olan devletin rejimini tanımadığını ileri sürerek yeni bir rejim, yönetim ilan etmek dolayısıyla çatışmayı krize tırmandırmak. Bu durum savunmacı taraf için rejime yönelik iç tehdit olarak da değerlendirilir.

 Yeni Sorun Yaratan Kriz

Krizin sona ermesinden sonra genellikle taraflar arasında bir diyalog ve müzakere sürecini kurmak mümkün olmayabilir. Böylesi bir durumda her ne kadar taraflar arasında göreli bir dinginlik sağlanmış olsa da bu süreçte taraflar arasındaki ilişkilerde yeni sorunların ortaya çıkması mümkündür.

Diğer bir deyişle krizin bir uyuşmazlığın sonucunda ortaya çıktığı düşünülürse iki seçenekten söz edilebilir;

Kriz sonrasında ortaya çıkan "sorun" ya uyuşmazlık konusunun "sorun"laşmış halidir ya da taraflar arasında bu konudan ayrı olarak başka bir konuda yeni "sorun" alanları ortaya çıkmıştır.

Yeni sorun yaratan kriz örneği:

Kardak Kayalıklarının hangi ülkeye ait olduğu konusunda yaşanan uyuşmazlık krizin hemen ardından iki ülke arasında bu kez egemenliği antlaşmalarla devredilmemiş ada, adacık ve kayalıklar sorununu ortaya çıkartmıştır.

Egemenlik konusundaki tartışmalar/müzakereler sürerken tarafların bu bölgelerdeki önleyici faaliyetleri ise yeni sorunlar yaratabilmektedir. Örneğin bu bölgelerde avlanan balıkçıların her iki ülkenin sahil muhafaza birimleri tarafından uzaklaştırılmalarında olduğu gibi... Buralarda devriye bulundurulması bile ulusal açıdan yeni görev ve yükümlülükleri gündeme getirmektedir.

 Yerel [Kriz]

Teritorial olarak bir ülkenin sınırları içerisinde gerçekleşmiş olan kriz türüdür.

Yıkıcı Faaliyet [Krizi]

 -

Yıpratma [Krizi]

 -